Şia İslam'ının temel inançlarından biri, On İki İmam'ın varlığı ve sonuncusu olan İmam Mehdi'nin (a.s) gaybet halinde olduğudur. Gaybet, kelime anlamı olarak "görünmezlik" veya "kaybolma" anlamına gelir. Bu makale, On İki İmam silsilesinin sonuncusunun neden görünürde buluşmaktan vazgeçtiği ve gaybetin altında yatan nedenleri inceleyecektir.
On İki İmam inancı, Şia İslam'ının temel taşlarından biridir. Şiilere göre, Hz. Muhammed'in (s.a.v) vefatından sonra ümmeti yönetecek, dini koruyacak ve adaleti sağlayacak olan kişiler, Allah tarafından belirlenmiş olan on iki imamdır. Bu imamlar, Hz. Ali (a.s) ve Hz. Fatıma (a.s) soyundan gelmektedir.
Gaybet, İmam Mehdi'nin (a.s) Allah'ın emriyle insanların gözünden uzaklaşması ve belirli bir süre boyunca gizli kalması durumudur. Gaybet iki ana kısma ayrılır:
Gaybetin temel nedenleri konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Ancak genel kabul gören ve Şii kaynaklarda belirtilen bazı nedenler şunlardır:
İmam'ın Can Güvenliğinin Sağlanması: Tarih boyunca Ehl-i Beyt'e (a.s) yapılan zulümler ve İmamların öldürülmesi, İmam Mehdi'nin (a.s) can güvenliğini koruma ihtiyacını doğurmuştur. Abbasiler başta olmak üzere, pek çok yönetici İmam'ı yakalamak ve öldürmek için çaba göstermiştir. Bu nedenle, Allah'ın emriyle gaybete girmesi, İmam'ın hayatta kalmasını sağlamıştır.
İlahi Bir Sınav: Gaybet, insanlar için bir sınav niteliğindedir. İmam'ın yokluğunda imana bağlı kalmak, adalet ve doğruluktan ayrılmamak, gerçek müminleri diğerlerinden ayırır. Bu dönemde sabırlı olmak ve İmam'ın zuhurunu beklemek, imanın derinliğini gösterir.
İnsanların Hazır Olmaması: İmam Mehdi'nin (a.s) zuhuru ve adaletli bir düzen kurabilmesi için, toplumun buna hazır olması gerekmektedir. İnsanların kalplerinde adalet duygusunun yeşermesi, zulme karşı bilinçlenmesi ve İmam'ı destekleyecek bir zemin oluşturması önemlidir. Gaybet, bu hazırlık sürecine hizmet etmektedir.
Zalim Yöneticilerin Zulmünden Korunma: İmam'ın zuhuru, zalim yöneticilerin düzenini bozacaktır. Bu nedenle, İmam'ın zuhurunu engellemek için her türlü çabayı göstereceklerdir. Gaybet, İmam'ı bu tür zulümlerden korumak ve zuhur zamanı geldiğinde adaletli bir düzen kurmasını sağlamak amacıyla gerçekleşmiştir.
Şiilere göre gaybet döneminde müminlerin yapması gereken bazı önemli görevler vardır:
On İki İmam'ın sonuncusu olan İmam Mehdi'nin (a.s) gaybeti, Şia inancının önemli bir parçasıdır. Gaybetin nedenleri, İmam'ın can güvenliğinin sağlanması, insanların sınav edilmesi, toplumun hazırlanması ve zalim yöneticilerin zulmünden korunma gibi çeşitli faktörlere dayanmaktadır. Gaybet döneminde müminlerin yapması gerekenler, imana sımsıkı sarılmak, zuhur için dua etmek, adalet ve doğruluktan ayrılmamak ve âlimlere uymaktır. Bu şekilde, müminler İmam'ın zuhuruna hazırlanabilir ve onun adaletli düzenine katkıda bulunabilirler.